ثر زنگ زدگی بر روی بتن
اثر زنگ زدگی بر روی بتن به عوامل مختلفی بستگی دارد. به طور کلی زنگ زدگی یک پدیده شیمیایی می باشد که در نتیجه واکنش هوا و آب با مواد معدنی در بتن به خصوص فلزات آهنی موجود در بتن ایجاد می شود.
این زندگی می تواند به صورت ظاهری نمایان شود و خود را به شکل های لکه و رنگ های سطحی مختلف نشان دهد. همان طور که قبلا هم اشاره کردیم زنگ زدگی در بتن به عوامل مختلفی بستگی دارد که این عوامل عبارتند از: میزان رطوبت، غلظت یون های آهن، محیط اطراف بتن( نزدیکی به دریا و آب های شور)، عوامل آلی و….
اثرات زنگ زدگی بر روی بتن نتایج زیر را به همراه دارد:
ضعیف شدن مقاومت مکانیکی بتن: زنگ زدگی می تواند باعث تخریب ساختار داخلی بتن شود و مقاومت آن را کاهش دهد.
تغییرات در ظاهر بتن: لکه ها و رنگ های ناشی از زنگ زدگی می توانند ظاهر بتن را تغییر دهند و از لحاظ ظاهری آن را زشت ترکنند.
ایجاد ترک و تخریب سطحی: زنگ زدگی ممکن است منجر به تشکیل ترک های سطحی در بتن شود و در نتیجه سطح آن تخریب می گردد.
افرایش هزینه تعمیر و نگهداری: در صورت وجود زنگ زدگی در سازه های بتنی، نیاز به تعمیر و نگهداری بیشتری برای حفظ عمر مفید آنهاخواهد بود که در نتیجه همین امر هزینه های اضافی را به همراه خواهد داشت.
به طور کلی برای جلوگیری از زنگ زدگی بر روی بتن می توان از روش هایی مانند استفاده از بتن با کیفیت بالا، استفاده از مواد مقاوم در برابر زنگ زدگی، کنترل رطوبت بتن و محیط اطراف بتن و در نهایت اعمال مراقبت های منظم و نگهداری صحیح استفاده کرد.
دلایل اصلی زنگ زدگی بتن چیست؟
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم یکی از مهم ترین دلایل اصلی زنگ زدگی بتن واکنش هوا و آب با مواد معدنی در بتن می باشد به گونه ای که وقتی بتن در تماس با هوا وآب قرار گیرد یک فرآیند شیمیایی رخ می دهد که منجر به تشکیک زنگ زدگی می شود.
عوامل زیر در تشکیل زنگ زدگی نقش مهمی ایفا می کنند:
آهن موجود در بتن: بتن معوملا حاوی فلزات آهن می باشد که درتماس با آب و هوا اکسید می شوند به این فرآیند اکسیداسیون نیز گفته می شود. قرار گرفتن فلز موجود در بتن در مجاورت هوا یا آب باعث تشکیل یون های فلزی آهن گشته که با آب واکنش نشان می دهند و در نتیجه منجر به ایجاد لکه های رنگی بر روی سطح بتن می گردند.
رطوبت و آب: حضور رطوبت و آب در محیط اطراف بتن فرآیند زنگ زدگی را تسریع می بخشد همان طور که می دانید آب یک عامل اساسی برای واکنش های شیمیایی می باشد و وجود آب باعث تسریع واکنش های اکسیداسیون و تشکیل یون های فلزی می باشد.
رطوبت نسبی و دما: زنگ زدگی بر روی بتن در شرایط رطوبت نسبی بالا و دماهای مناطق مرتفع بیشتر رخ می دهد. در این شرایط فرآین شیمیایی با سرعت بالاتری اتفاق می افتد و زنگ زدگی به شدت بیشتری رخ می دهد.
غلظت یون های آهن: غلظت یون های آهن موجود در بتن تاثیر مهمی در زنگ زدگی دارد غلظت بالای یون های آهن می تواند به افزایش شدت زنگ زدگی نیز منجرشود.
مجموع عوامل بالا می توانند بر میزان و سرعت زنگ زدگی تاثیر گذار باشند امروزه استفاده از بتن با مواد مقاوم در برابر زنگ زدگی این مشکل را کاهش یا رفع کرده است .
چگونه می توان اثر زنگ زدگی بتن را رفع کرد؟
متناسب با میزان و شدت زنگ زدگی بتن اقدامات مختلفی صورت می گیرد که به آنها می پردازیم:
تمیز کردن سطح بتن: ابتدا باید سطح بتن را با استفاده از روش های مناسب تمیز کرد به عنوان مثال می توان از فشار قوی آب برای تمیز کردن آن یا استفاده از محلول های شوینده خاص یا روش های مکانیکی استفاده نمود.تمامی این اقدامات به تمیز شدن سطح بتن از ذرات ریز و لکه های زنگ زده کمک می کند.
استفاده از محلول های شیمیایی : می توان از محلول های شیمیایی مخصوص برای رفع زنگ زدگی استفاده کرداین محلول هامعمولا شامل اسیدهای خنثی کننده می باشند که با زنگ زدگی های بتن واکنش نشان داده و آ نها را رفع می کنند همچنین قابل ذکر است قبل از استفاده از هر گونه محلول شیمیایی دستورالعمل آن را مطالعه کنید و با رعایت نکات ایمنی ازآنها استفاده کنید.
خشک کردن و ضد آب کردن سطح بتن: پس از تمیز کردن سطح بتن باید اجازه دهید تا سطح کاملا خشک شود زیرا رطوبت باقی مانده می تواند مجددا باعث ایجاد زنگ زدگی شود. در صورت نیاز می توانید از روش های خشک کردن مانند استفاده از خشک کننده های حرارتی یا تهویه مناسب استفاده کنید همچنین استفاده از مواد ضد آب برای پوشش سطح بتن و جلوگیری از ورود رطوبت بسیار مفید می باشد.
تعمیر و جایگزینی: در صورتی که زنگ زدگی بتن بسیار گسترده باشد و میزان زیادی از سطوح بتن را تخریب کرده باشد نیاز به تعمیراساسی دارد برای تعمیر و جایگزینی قسمت های آسیب دیده باید از متخصصان مربوط به این حوزه کمک بگیرید تا سطوح را به صورت اصولی بازسازی کنند.
استفاده از افزودنی های بتن برای رفع زنگ زدگی:
استفاده از برخی افزودنی های بتن به رفع یا کاهش اثر زنگ زدگی بتن کمک می کند به طور کلی افزودنی ها موادی هستند که به ترکیبات بتن می شود تا خواص آن را بهبود بخشد یا خصوصیات خاصی را به آن اضافه کند در مورد مشکل زنگ زدگی بتن می توان از افزودنی های زیر استفاده کرد:
ضد زنگ زدگی:
برخی از افزودنی های بتن به این گونه طراحی شده اند که عوامل زنگ زدگی را کاهش دهند یا از وقوع آنها جلوگیری کنند این افزودنی ها شامل مواد ضد اکسیداسیون یا مواد مختتلفی هستند که با یون های اهن واکنش نشان داده و از تشکیل زنگ زدگی جلوگیری می کنند.
مواد مختلف با قدرت خاص:
برخی از افزودنی ها می توانند با افزایش مقاومت بتن به زنگ زدگی، سختی سطحی یا کاهش نفوذپذیری بتن با آب و رطوبت کمک کنند از جمله این افزودنی ها می توان به فرآورده های سیلیسی مانند فوم سیلیس اشاره نمود.
تقویت ساختار بتن:
برخی از افزودنی ها می توانند استحکام و سازگاری بین اجزای بتن را بهبود بخشند این امر می تواند به مقاومت بتن در برابر زنگ زدگی کمک کند.برای استفاده از هر نوع افزودنی بهتر است دستورالعمل تولید کننده آن را رعایت کنید ومطمئن شوید که افزودنی های استفاده شده با استانداردهای صنعتی و نیازهای پروژه سازگارهستند.
